Để con vững tâm khi bước vào lớp Một

PGS.TS Võ Thị Minh Chí, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu sư phạm - ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng, "sốc" trong những buổi đầu đến trường là một hiện tượng tâm lý thường thấy ở học sinh tiểu học, đặc biệt là học sinh mới vào lớp Một. Nguyên nhân dẫn tới những khó khăn tâm lý ở trẻ khi chuyển tiếp từ môi trường mẫu giáo sang môi trường học đường rất nhiều, nhưng chủ yếu do sự thay đổi môi trường học tập của trẻ. Một bên là còn vừa học vừa chơi, hoạt động đa dạng, tính tự do tùy hứng thú cá nhân còn nhiều hơn tính chỉ đạo của cô giáo. Bước sang lớp Một, trẻ phải tập trung học tập theo sự chỉ đạo chặt chẽ của giáo viên, chủ trương nguyên tắc của lớp học. Ngoài ra các giáo viên luôn kiểm tra đánh giá mọi công việc của trẻ; gia đình đòi hỏi quá cao về kết quả học tập của trẻ; nội dung học tập nhiều, khô khan... cũng là những yếu tố ảnh hưởng tới tấm lý của trẻ.

Các biện pháp khắc phục:

• Giúp trẻ quen dần với giờ giấc mới. Khi bắt đầu vào lớp Một, con bạn cần làm quen với nhịp sống mới. Vài ngày trước khi khai giảng, hãy cho trẻ đi ngủ và thức dậy sớm hơn.
• Nói chuyện và động viên trẻ. Con bạn thấy lo lắng và khóc sụt sùi khi bạn nói với cháu về chuyện học hành. Đây là chuyện hết sức bình thường. Hãy nói với con là bạn hiểu nỗi lo lắng của con, và khi còn nhỏ bạn cũng đã từng có cảm giác như vậy. Hãy bảo con khi gặp khó khăn đã có bạn luôn bên cạnh để cùng con giải quyết.
• Chuẩn bị cho trẻ tác phong tự lập. Những đứa trẻ không có thói quen sống tự lập thường bị stress khi không có bố mẹ ở bên. Để tránh điều đó, bạn cần dạy con cách xoay xở một mình như tự mặc quần áo, tự đi vệ sinh.
• Giúp trẻ làm quen trước với môi trường mới. Hãy đưa con đến trường vài lần trước khi khai giảng và giới thiệu cho con đâu là phòng học, nhà ăn... để con bạn cảm thấy tự tin hơn khi một mình đến trường.
• Sắm những vật dụng cần thiết. Theo PGS.TS Võ Thị Minh Chí, chuẩn bị cho trẻ vào lớp Một, phụ huynh nên ngồi trò chuyện với trẻ, đưa trẻ đi cùng để chọn những đồ dùng học tập trẻ thích. Cho trẻ làm quen với sách, rèn luyện tính tập trung bằng cách tạo hứng thú cho con khi ngồi vào bàn học bằng những lời khen, động viên…
• Tự đưa con đến trường. Thạc sỹ tâm lý Nguyễn Bá Đạt, Trung tâm tư vấn tâm lý trẻ em và gia đình (CPEC) cho rằng, việc bố mẹ không tâm lý trong việc đưa trẻ đến trường cũng sẽ gây cho con sự sợ hãi, bị rối nhiễm tâm lý trong những ngày đầu. Ví dụ, khi đưa con đến trường, cha mẹ không làm "công tác tư tưởng" trước hoặc đẩy bé vào cổng, mặc kệ bé khóc; dặn con ở một chỗ rồi hứa với con là bố đi một chút sẽ trở lại đón con... Cách đưa trẻ đến trường như thế sẽ làm chúng có cảm giác sợ bị bỏ rơi, sợ không được bố mẹ thương yêu. Trái lại, nhiều phụ huynh lại không yên tâm để con ở trường một mình, vẫn cứ thập thò theo dõi khi con đã vào lớp. Trẻ sẽ càng bịn rịn, nũng nịu và thiếu tự tin khi đến trường nếu vắng gương mặt của bố mẹ.
• Bên cạnh đó, các chuyên gia tâm lý cho rằng, việc trẻ có nhanh chóng làm quen với môi trường học mới hay không còn phụ thuộc vào thái độ của giáo viên. Trong những ngày đầu, cha mẹ, thầy cô cần phải gần gũi, nhẹ nhàng để trẻ không sợ hãi, thích đến lớp với các bạn. Các bậc phụ huynh phải tăng cường giao tiếp với thầy cô, lắng nghe thầy cô phản ánh về con mình. Vì thầy cô chính là kênh thông tin duy nhất để bố mẹ quan sát con khi không ở bên cạnh.

Tốt nhất, mọi người không nên tạo sức ép cho con về học tập, mà nên tạo tâm lý thoải mái cho trẻ làm quen với môi trường mới, ổn định tâm lý.
(Nguồn: tổng hợp từ mamnon.com; vietbao.vn)

Để con tự giác hơn

"Tại sao con tôi không bao giờ phụ việc nhà với ba mẹ, tại sao con tôi lớn rồi lại không biết lo cho bản thân mình: học hành, ăn uống đều phải có người nhắc nhở, phục vụ?..." là những tâm sự, trăn trở của nhiều phụ huynh.
Đầu tháng ba vừa qua, gần 100 người với đủ thành phần: giám đốc, chủ các cơ sở kinh doanh, kỹ sư, người nội trợ... đã cùng trao đổi về chủ đề "Dạy con tính tự giác" do trường Quản trị cuộc đời Lima (TP.HCM) tổ chức.

Há miệng chờ sung

Một bà mẹ tâm sự: "Tôi chỉ có một đứa con, vợ chồng tôi đã chiều chuộng cháu từ bé. Cháu chẳng phải đụng tay vào việc gì, vì vợ chồng tôi lo mọi thứ: nấu cơm, dọn cơm, ủi quần áo... Cháu đã 16 tuổi, nhưng chẳng biết làm gì ngoài việc học. Thậm chí, tôi phải mang sữa đến tận tay cháu mới uống (dù rất thích). Vợ chồng tôi rất lo lắng, không biết phải dạy con như thế nào".
Chị Ngọc Phương than thở: "Tôi có cô con gái 14 tuổi, con trai 12 tuổi. Cả hai đi học về là ôm truyện tranh hoặc bật máy vi tính, chờ cơm dọn xong mới chịu rời sách, máy tính. Việc rửa chén, lặt rau, quét nhà... các cháu ít khi đụng tay đến".
Còn đây là nỗi lòng của một người cha: "Vợ tôi quá cưng chiều con và tự nguyện biến mình thành "đầy tớ" cho con. Bé đã sáu tuổi nhưng ăn cơm, vợ tôi phải chăm bẵm từng muỗng, dù trước đó bé đã đòi tự xúc ăn nhưng cô ấy không cho vì sợ đổ tháo, sợ con ăn không no. Con bé rất mê chơi đồ hàng, ngày nào cháu cũng bày la liệt búp bê, xe, đồ lắp ráp... ra sàn. Chơi chán cháu bày tiếp thứ khác. Nhưng vợ tôi chẳng bao giờ la hay dạy bé tự giác dọn dẹp, mà cô ấy lúi húi làm thay việc của con.
Ngay cả chuyện đánh răng, vợ tôi cũng không để cho con tự làm vì nghĩ bé đánh răng không sạch. Tôi muốn dạy con tự làm những việc ấy, nhưng vợ tôi nói con còn bé biết gì mà dạy. Vì vậy, mỗi lần tôi dạy con là vợ bênh vực, còn con tôi cũng phản ứng, tỏ vẻ khó chịu, không vâng lời. Bỗng dưng, vợ biến tôi "đóng vai ác" trong mắt con. Nhưng điều khiến tôi lo lắng nhất là con bé ngày càng luôn ỷ lại mẹ và không có tính kiên nhẫn".

Gieo hành động, gặt thói quen

Phụ huynh nào cũng mong muốn con cái biết quan tâm đến gia đình, phụ giúp việc nhà và tự lo cho bản thân... Tuy nhiên, điều đáng nói là họ lại dành ít thời gian trò chuyện, dạy dỗ con. Tiến sĩ tâm lý Trần Thị Giồng cho rằng: "Tính tự giác được hình thành từ những thói quen tốt và là khởi điểm của những hành vi tích cực. Nếu thiếu tính tự giác, trẻ sẽ dẫn đến thiếu tự tin, thiếu khả năng tự lập và thường phải dựa dẫm vào người khác. Để con cái có được thói quen tốt thì vai trò của cha mẹ rất quan trọng nhất. Chính cha mẹ là người gieo hành động: làm gương, dẫn đường, hướng dẫn cho con trên hành trình xây dựng nhân cách của chúng".
Theo nhà giáo Lê Khanh - Trưởng phòng Tư vấn tâm lý trường Quản trị cuộc đời LiMA, phụ huynh nên dành nhiều thời gian rèn tính tự giác cho con từ khi con lên ba tuổi. Lúc này, trẻ dần mở rộng mối quan hệ với bạn bè cùng lứa và nhận biết, quan tâm đến sự vật, hiện tượng xung quanh.
Ở độ tuổi này trẻ cũng dần phát triển về trí tuệ, cảm xúc, tư duy logic, nên việc cho trẻ đến trường và rèn luyện tính tự giác ở giai đoạn này là rất cần thiết và hiệu quả. Tuy nhiên, dạy trẻ tự giác không nên nói suông, ra lệnh. Ví dụ: "Con phải ngoan, phải biết tự đánh răng mỗi sáng và con phải tự dọn dẹp đồ chơi của mình... ". Vì với "chỉ thị" này, trẻ chỉ mới dừng lại ở việc tiếp nhận thông tin, chứ không thể hiểu được tại sao mình phải làm việc này, có lợi ích gì và làm như thế nào.
Phụ huynh cần khéo léo biến những hoạt động mang tính trách nhiệm thành trò chơi. Trong đó, cha mẹ phải cùng tham gia với con như: cha/mẹ con chơi trò "ai nhanh hơn" khi dọn dẹp đồ chơi, trò "mèo con rửa mặt, đánh răng", "thỏ mặc quần áo"... Khi ấy, trẻ sẽ được cha/mẹ "tập huấn", thị phạm những động tác cơ bản của việc đánh răng, rửa mặt, mặc quần áo... trong không khí vui vẻ, nên trẻ sẽ hăng hái làm theo.

Để rèn tính tự giác một cách hiệu quả ở con trẻ, các chuyên gia giáo dục lưu ý:

• Hãy để trẻ tự làm, dù trẻ có thể bị sai sót. Nhiều cha mẹ thấy con tự làm một cách chậm chạp, vụng về, đã ra tay làm thay, tạo cho con có thói quen dựa dẫm vào cha mẹ.
• Cho trẻ sự lựa chọn. Không phải lựa chọn giữa việc làm hay không, mà chọn hình thức thể hiện.
• Kiên trì và liên tục: Có thể cha mẹ gặp phản ứng ở con khi hướng dẫn trẻ làm việc. Hãy kiên trì giúp các em tập làm những việc đơn giản, sau đó hướng dẫn chúng làm những việc lớn hơn. Chính sự tự giác trong những việc nhỏ và đơn giản sẽ giúp các em có được nền tảng ban đầu để xây dựng tính tự chủ và làm chủ cuộc đời khi trưởng thành.

Trích nguồn Mamnon.com